Na drie jaar hard werken, bergen boeken lezen, centimeters dikke dagboeken doorworstelen, ligt mijn nieuw boek in de winkel: Oorlogsdagen. Lees hieronder hoe het boek tot stand kwam.
Het boek
Dit boek bundelt verhalen over de oorlog in het bezette deel van Vlaanderen. In Oorlogsdagen maken we een reis door de ogen van tweeëndertig dagboekschrijvers, nu eens een korte visite, dan weer een lang en intiem gesprek. Zij spelen de hoofdrol in dit boek, dat een podium verschaft aan hun honderd jaar oude verhalen. Telkens met enkele pagina’s in de spotlight. De lezer is een reiziger en bevraagt de dagboekschrijvers over hun leven in die oorlogsdagen. Was het een en al miserie? Was de oorlog echt alom aanwezig? Was er ook tijd voor ontspanning, liefde en vriendschap? Was er honger en hoe kwam men aan dat beetje voedsel? Hoe keek men naar de bezetter? Veranderde dat beeld in de loop van de oorlog?
Dagboekfragment August Van Roey
Ze gidsen de lezer langs de verschillende locaties uit de dagboeken. Oorlogsdagen is een reis met vijftien haltes, de vijftien hoofdstukken van het boek. De reis begint nerveus, na de duitse inval in augustus 1914. Met de val van Antwerpen in oktober is de samenleving ineengestort.
Dagboekfragment Gustave Vuylsteke
Buiten het kleine hoekje achter de IJzer is België een bezet gebied. de eerste weken van de bezetting zijn enorm chaotisch. Het is duidelijk dat de oorlog zal overwinteren. de dagboekschrijvers voelen zich verscheurd: zich schikken naar de nieuwe wetten of zich moedig verzetten? In 1915 lijkt het leven weer geregeld, tot grote ergernis en verwondering. daardoor raken begin juni de gemoederen opnieuw verhit. de bevolking lijkt er zich niet zomaar bij neer te leggen. Tegen het einde van de eerste oorlogszomer ziet men zich gedwongen om zich aan te passen aan het leven onder bezetting.
Dagboekfragment Felix Boon
Pas in de eerste helft van 1916 wordt het oorlogsleven duidelijk: overleven is de boodschap en elke groep in de samenleving is bestempeld. In de zomer zorgen de veldslagen in Verdun en aan de Somme voor een kanteling en dat leidt tot een bewegend leger. Zo loopt Duitsland leeg en worden onze mannen opgejaagd om te gaan werken voor de Duitsers. Vanaf eind januari 1917 is het bitter koud. Het einde der tijden lijkt aangebroken. Tijdens de moeilijke zomer wordt de bevolking gegijzeld door nieuwe opeisingen en de deportaties van hele dorpen. 1918 begint hoopvol, maar niemand durft nog echt te hopen. de dagboekschrijvers zijn verward. Fluisterend wachten ze het einde van de bezetting af. Vanaf oktober 1918 worden ze een voor een bevrijd. Verdwaasd leggen ze hun pen neer.
Dagboekfragment zuster G.
Onderzoek
Om Oorlogsdagen te kunnen schrijven was een grondig literatuuronderzoek nodig. Niet enkel de boeken over de Eerste Wereldoorlog moest ik doorploegen, maar ook de lokale historiografie had ik nodig om deze geschiedenis te kunnen schrijven.
Ook interesse in een historisch onderzoek in jouw gemeente? Neem dan een kijkje op de website van Geheugen Collectief.
32 dagboeken
Dagboekschrijvers zijn de hoofdpersonages van dit boek. Zij schreven elk hun geschiedenis van het (over)leven onder de bezetting. Ze gidsen ons bij de reis, een eeuw terug. We beginnen in Roeselare, centraal in het Operationsgebiet en gevaarlijk dicht bij het front. We gaan verder zuidwaarts, naar Kortrijk, in het Etappengebiet, de regio onder het bevel van het Duitse Vierde Leger. De as Brugge-Oostende is onze derde bestemming, het Marinegebiet, waar de Duitse mariniers van het Vierde Leger hun uitvalsbasissen hadden. Daarna gaan we Oost-Vlaanderen binnen, met een eerste stop in het Meetjesland, het grensgebied rond Eeklo.
Dagboekfragment Louis Lindemans
Dan reizen we naar Gent, dat als hoofdplaats van het Etappengebiet diende. Vervolgens bezoeken we de streek aan de Dender, om naar het noorden de grens met het Generaal Gouvernement af te wandelen naar het Land van Waas. In Antwerpen horen we de eerste verhalen over het leven in Generaal Gouvernement, het bezette gebied dat uitstrekte over de rest van Vlaanderen. We bezoeken Brabant en leren de dagboekschrijvers kennen in de streken rond Leuven, Mechelen en Brusssel. In de Kempen vertellen vier getuigen hoe zij de oorlog meemaakten. We sluiten onze reis af in het Limburgse Loon, met een visite aan Sint-Truiden en Tongeren.
Een overzicht van de 32 hoofdpersonages vindt u via deze link.
Illustraties van Jane Catteeuw
Jane en ik zaten samen op kot in Leuven. Toen al bedacht ik om ooit eens samen iets te doen. Met Oorlogsdagen is dat gelukt. Haar illustraties zijn een prachtige toevoeging aan het boek.
Enkele voorproefjes op de blog van Jane.
Ronde van Oorlogsdagen
Stasegem, Ingooigem, Zarren, Rumbeke, Izegem, Meulebeke, Oostende, Brugge, Zeebrugge, Eeklo, Ursel, Gent, Wetteren, Stekene, Sint-Niklaas, Aalst, Denderleeuw, Opwijk, Bornem, Antwerpen, Mechelen, Berlaar, Elsene, Laken, Leuven, Mol, Geel, Balen, Tongeren en Ordingen, al deze gemeentes zijn het decor van Oorlogsdagen. In deze 30 plaatsen wil ik mijn boek en mijn onderzoek voorstellen.
De planning van de Ronde van Oorlogsdagen vindt u via deze link.
Kopen?
Dat kan via: Standaard Boekhandel, Bol, Cosmox, Fnac, Ako, Bruna, ProxisAzur, BoekPlus
Of kom naar een van de signeersessies:
- Standaard Boekhandel Kontich: zaterdag 12 oktober 2013, 10u
- De Boekuil Mortsel: zaterdag 12 oktober 2013, 15u
- Standaard Boekhandel Mortsel: zaterdag 26 oktober 2013, 15u
- De Boekenbeurs Antwerpen: via deze link.
Met dank aan…
… in willekeurige volgorde: D
ominiek Dendooven, Sophie de Schaepdrijver, Philip Vanoutrive, Luc Vandeweyer, Antoon Vrints, Giselle Nath, Aline Sax, Bart Pilate, Piet Van San, Jan Van Duffel, Karel de Wilde, Herman Janssen, Brecht Declercq, Myriam Onsia, Leo Van Bergen, Eric Mecking, mijn collega’s bij Geheugen Collectief, de mensen van het Forum voor de Eerste Wereldoorlog,
Wim Bossier, Dries Van den Abeele, Bart Schotte, Sam Van Halewijck, Werner Pottier, Jean-Marie de Wilde, Luc Verwilghen, Mark Derez, Louis de Preter, Jürgen Vanhoutte, Gert Van Kerckhoven, dhr. Winckelmans, Kamiel Mertens,
vzw Studium Generale, Jacques Antheunis, Isabelle Verbiest, Ari Feijen, Thomas Feijen, Peter Theunynck, Eva Vanhuyse, Jos Demarée , Jeroen Trio, Frank Develtere, Godfried Vuylsteke, Dirk Meert, Lodewijk Van der Heyden, Paul Thiers, het Stijn Streuvelsgenootschap, Claudia Vermaut, Maurice Willocx, Geert Clerbout, Herman Verhaegen, John Buysse, Luc de Brant, Luc Dullaert, Hugo notteboom, August Van Parys, Walter Resseler, Benoit Suykerbuyk, Geert Cortebeeck, Jane Catteeuw, mijn ouders Tine Depuydt en Ludo Serrien, mijn broer en zussen Tomas, Hanne en Saar en mijn vriendin Liesbeth.
Pieter Serrien 