75 jaar geleden… de dodelijkste bomaanslag uit de Europese geschiedenis (V2 op Cinema Rex)

Wat er exact 75 jaar geleden gebeurde

Op zaterdag 16 december 1944, dezelfde dag als het begin van het Ardennenoffensief, trof een Duitse V2-raket de overvolle Cinema Rex op de Antwerpse De Keyserlei. Er waren maar liefst 567 dodelijke slachtoffers, onder wie 298 geallieerde militairen. Zeker 291 andere mensen waren gewond. Het was niet alleen de dodelijke V-inslag tijdens de hele V-bommenterreur, die onze streken teisterden tussen september 1944 en maart 1945. Het was zelfs de dodelijkste bomaanslag – weliswaar met één bom – uit de Europese geschiedenis.

Algemene info over de V2 op Cinema Rex vind je via deze link.

Vandaag herdenken we de V2-inslag in Antwerpen, om 15 uur aan de UGC-cinema op de De Keyserlei. Meer info via deze link.

Herbekijk mijn mini-docu

Twee nieuwe foto’s gevonden

Deze twee foto’s komen van het Amerikaanse National Archive (NARA). De eerste was reeds bekend omdat de foto in een naoorlogs boekje over de V-bommenterreur en Antwerp X was verschenen.

Nieuwe getuigenissen

Afgelopen week zijn er verschillende nieuwe getuigenissen verschenen. Twee daarvan citeer ik hieronder.

Stephanie De Backer is 96 jaar en woont in Stabroek. 75 jaar geleden ging ze met andere werkende vrienden genieten van een filmpje in Cinema Rex. Ze zaten onder het grote balkon op de voorlaatste rij, vlak bij enkele Britten. Toen sloeg plots de V2-raket in:

‘De volgende momenten leek het muisstil, maar dat duurde slechts enkele seconden. Dadelijk overheerste een lawine van geroep, gesis, geween en allerlei klanken. Zijmuren, plafond en balkons, alles stortte neer. Wonderwel zaten wij onder een kunstmatig afdak dat gevormd werd door twee delen van het ingestorte balkon. Instinctief waren wij allen zo diep mogelijk in de stoelen gedoken, zodat de leuningen boven onze hoofden het meeste geweld ophielden. Naast mij zat een van mijn collega’s: Petrus Abrath uit Hoevenen. Het was pikdonker. Alles werd bedekt met een dikke mist van kalk en bezetsel, vermengd met de sissende stoom die uit de gebroken verwarmingsbuizen spoot. Van alle kanten kwam het gekrijs van gekwetsten en stervenden. Sommige dingen blijven je een leven lang bij: een kinderstemmetje dat roept: ”Mama, waar ben je?”; een mannenstem die roept: “Haal die stenen van mijn borst!” Het geschreeuw en het geween hoor ik nog steeds.’

‘Na een tijdje werd een smalle streep licht zichtbaar. Met alle kracht die Petrus had begon hij stenen en stukken beton te verplaatsen naar de kleine ruimte tussen ons in. Ik nam het aan tot er een berg puin tussen ons in lag. Op die manier wonnen we telkens enkele centimeter die ons dichter bij de vrijheid brachten. Het heeft enkele uren geduurd voordat we frisse lucht konden inademen. We waren beiden bedekt met een korst van bloed, steen- en kalkgruis. Buiten troffen we een afgrijselijk tafereel aan. Reddingsploegen van de brandweer en van de geallieerde troepen waren ter hulp geschoten en brachten de doden naar buiten.Dank zij onze plaats onder de balkons hadden wij geen ernstige verwondingen opgelopen.’

Opgetekend door Swa Lenaerts en ook verschenen in HLN.

Marcel Brouwers is vandaag 92 jaar. Ook hij was die 16de december 1944 in de Antwerpse bioscoop:

‘Alles werd rood. Verder herinner ik me niets. Ik was bewusteloos. Toen ik wakker werd, lag er een stuk beton op mijn rug. Door de kracht van het balkon dat naar beneden was gestort, was het deel waar ik zat in de kelder gezakt. Ik heb geen idee hoe lang ik bewusteloos ben geweest. Ik weet alleen dat er één been aan mijn lijf zat en dat het andere tussen het beton gekneld zat. Ik heb nog gesproken met de twee mensen naast mij. Een man een vrouw met donker lang haar. Op een bepaald moment spraken ze niet meer. Ik voelde hun lichamen koud worden terwijl we lagen te wachten op hulp. Ze hebben het niet gehaald.’

Hij overleefde als bij wonder de V2-inslag op Cinema Rex, maar kwam later te weten dat zijn broer Paul was omgekomen…

‘Mijn moeder durfde het me eerst niet te zeggen. Pas toen ik al wat beter was, heeft ze het slechte nieuws verteld. Het was de eerste keer sinds de bominslag dat ik in huilen ben uitgebarsten. Het was een enorme klap, ook voor mijn moeder. Ze kon het niet meer opbrengen om te koken en het huishouden te doen, ze was kapot van verdriet. Om te ontsnappen aan de dreiging van de V-bommen zijn we drie of vier maanden bij een tante in Heffen gaan inwonen.’