Gelezen: ‘Het drama van 1918’ van Eric Mecking

“En toen kwam de angstige periode van de heropleving van de griepepidemie. Deze maal was het niet iets om mee te spotten. De ietwat grappige, hoewel afmattende ziekte van die zomer kwam tegen het najaar in angstaanjagende kwaadaardige vorm terug. Telkens werden soldaten uit de stad of uit de omtrek naar het hospitaal gebracht, ijlend in hevige koorts en de ziekte  nam een razend snel verloop, tastte de longen aan en sleepte het jonge leven in een paar dagen, soms in enkele uren, naar het graf. De lijken werden blauw, de gezichten zwollen op, de ogen rolden naar voren. Een vage angst joeg door de mensen. Vreselijke namen werden gemompeld. Dit was geen griep… dit was longenpest… oude verhalen leefden op, fantastische verhalen van afschuwelijke epidemieën die hele steden hadden ontvolkt, ganse volken gedecimeerd. Wonderlijke verklaringen gingen erin als koek: de besmetting kwam van de slagvelden over de wereld gewaaid… de grond kon die afgrijselijke mest van tienduizenden lijken niet meer verwerken. Giftige dampen stegen uit de bodem, woeien rond, verspreidden ziekte en dood over de landen, ver van de fronten… De wereld liep op zijn eind. ’s Middags was de tandarts er niet: griep. Twee dagen later: de tandarts was gestorven. Kreten van afgrijzen en verbazing: zo’n boom van een vent! Kerngezond! Mankeerde nooit wat… lachte altijd om wie ziek was of klaagde… en daar lag ie nou, in twee dagen van gezond naar dood.”

Getuigenis die Mecking gebruikt op p. 66-67

Op het einde van de Eerste Wereldoorlog spookte een mysterieuze ziekte rond. Dorp na dorp, stad na stad en kazerne na kazerne werd getroffen door een erg dodelijke griep, vaak met een longontsteking als gevolg. Toen in de winter van 1918-1919 na 24 weken de griep even plotseling verdween als ze gekomen was, telde men wereldwijd meer dan 50 miljoen doden. Vijf maal meer mensen kwamen om door die pandemie dan tijdens de Eerste Wereldoorlog.

De Nederlandse historicus Eric Mecking publiceerde vier jaar geleden een boek over de grootste pandemie uit onze geschiedenis: de Spaanse Griep. Nog voor dat in 2009 de paniek rond de Mexicaanse Griep uitbrak, onderzocht Mecking hoe een samenleving volledig in elkaar stortte nadat een nieuwe onbekende ziekte toesloeg.

In zijn boek geeft hij een uniek overzicht van het ontstaan en de verspreiding van de influenza. Hoe dat er twee vlagen waren, de eerste in de lente  en de tweede, die erg dodelijk was, in de herfst van 1918. Hij laat slachtoffers en dokters aan het woord. Mecking onderzocht hoe de Spaanse Griep in Nederland toesloeg. Het is onbegrijpelijk dat Mecking een van de eerste historici is die aandacht heeft voor de Spaanse Griep. Hij sluit af met een opmerkelijk overzicht van de andere griepepidemieën tijdens de twintigste eeuw en een blik op de toekomst.

In mijn boek over het dagelijkse leven tijdens de Eerste Wereldoorlog zal de Spaanse Griep een prominent hoofdstuk krijgen. Opvallend, dat er nog geen grondig historisch onderzoek over de griep in België is gedaan.

Meer info vind je op de griepblog van Eric Mecking en op in een recensie en bespreking van wereldoorlog1418.nl.