Op 5 april 1943 voerden 83 Amerikaanse vliegtuigen een dodelijke raid uit op Mortsel. Hun doelwit was de Erla-fabriek. Maar die werd amper geraakt. De meeste van de 600 bommen troffen de nabijlegen woonwijk, vier scholen en het dorpscentrum van Oude-God. Er vielen 936 doden, onder wie 225 kinderen onder de vijftien jaar.
Tranen over Mortsel
In 2008 schreef ik Tranen over Mortsel waarin vele tientallen getuigen van dit bombardement aan het woord komen. Het boek kwam tot stand na het jongerenproject De laatste getuigen, dat ik samen met de stad Mortsel opzette en waarbij jongeren interviews afnamen van de overlevenden van het bombardement.
Herdenkingen en de vzw
Sinds 2008 ben ik actief betrokken bij de jaarlijkse herdenkingen. In 2018 richtte ik samen met Bruno Gastmans, Marc Van de Looverbosch, enkele getuigen en familieleden van slachtoffers een vzw op om de herdenking te bewaren. We creëerden ook de website www.5april1943.be met daarop herinneringspagina’s voor alle slachtoffers.
Dit jaar was het 80 jaar geleden dat Mortsel werd gebombardeerd. Samen met de stad en onze vzw organiseer ik de herdenking. Er was lezingenreeks met Frank Seberechts, Rudi Vranckx en Herman Van Goethem en op 7 april mocht ik de slotlezing geven over de getuigen van het bombardement. Op 1 april is er de officiële herdenkingsplechtigheid (foto’s). Datzelfde weekend waren er verschillende kunstevenementen. Op 5 april vond er een unieke herdenking plaats en symboliseerden we met 936 vrijwilligers de 936 slachtoffers van 80 jaar geleden (foto’s).
Samen met oud-VRT-journalist en medebestuurslid van de vzw 5 april 1943 Marc Van de Looverbosch schreef ik een artikel over het politieke stilzwijgen na het bombardement op Mortsel. We mochten daarvoor naast ons eigen onderzoek gebruik maken van het werk van Bruno Gastmans, Richard Overy en Herman Van Goethem. Dit artikel is overgenomen van de website http://www.5april1943.be. Het verscheen ook op Knack.be en Historiek. 80 jaar geleden, op 5 april 1943, bombardeerden 83 Amerikaanse vliegtuigen van op 7000 meter hoogte Mortsel. Hun doelwit was…
Gisteren kwamen we ondanks het rotweer massaal samen aan het ereperk van Mortsel-Dorp om het bombardement op Mortsel te herdenken. 80 jaar geleden vielen er bij die Amerikaanse luchtaanval 936 doden, onder wie 225 kinderen jonger dan vijftien jaar. Het was het dodelijkste bombardement in de Benelux. In mijn boek Tranen over Mortsel laat ik de laatste getuigen aan het woord. Gisteren startte de herdenkingsweek met de officiële plechtigheid. Er waren toespraken van burgemeester Erik Broeckx, minister-president Jan Jambon, Amerikaanse ambassadeur Michael M. Adler…
“Dat knielende meisje op deze foto, dat ben ik: Gusta Lernout. Toen mijn vader hem maakte was ik 12 jaar. Vandaag ben ik er 92. Op de foto kijk ik naar een Amerikaanse bom van zo’n 500 kilogram, net onschadelijk gemaakt door de Duitsers. Het was blindganger die gevallen was vlak bij ons thuis aan het paadje waar nu de Lodewijk Dosfellei is. Het onontplofte explosief was een van de 600 bommen die door Amerikaanse vliegtuigen 80 jaar geleden op Mortsel waren gedropt. Ik…
Eind februari 2008. Ik was toen tweeëntwintig jaar en pas afgestudeerd als historicus. Na mijn studies was ik onverwacht leerkracht geworden, maar had geen vooruitzicht op een vast stekje voor de klas (het waren andere tijden). Gelukkig ontsnapte ik begin dat jaar uit die demotiverende situatie. De stad Mortsel vroeg me immers om een project te begeleiden waarin jongeren interviews zouden afnemen van getuigen van het bombardement op Mortsel, toen 65 jaar geleden. Ik zei ja en begon aan een bijzonder avontuur. Maar er…
Vandaag stonden we in Mortsel stil bij wat er 79 jaar geleden op 5 april 1943 gebeurde: 936 doden bij het Amerikaanse bombardement van 5 april 1943. Hieronder staat mijn herdenkingstoespraak. Meer info over het bombardement: http://www.5april1943.be. Op mijn scherm zie ik een meisje met angstige ogen in een schuilkelder. Ik schat haar zo oud als mijn oudste zoontje: bijna zes jaar. Ze kijkt in de camera. Ik zie de tranen in haar ogen. In een taal die ik niet begrijp zegt ze een…
Opnieuw een online herdenking door corona Net als vorig jaar zijn we in Mortsel genoodzaakt om de herdenking van het bombardement van 5 april 1943 online te laten doorgaan. Als voorzitter van de vzw, ben ik trots dat we er opnieuw iets moois van hebben kunnen maken. Vooral de beelden van de schoolkinderen die bloemen leggen aan de witte kruisjes op het ereperk, treffen mij. En dan de muziek van het koperkwintet olv Michiel van Camp, Lien Kooijman, Dieter Stryckers en de Mortsel Mira……
Een online herdenking Dit jaar geen klassieke herdenking door de coronacrisis. De vzw 5 april 1943 en de stad Mortsel hebben de handen in elkaar geslagen om een online herdenking te organiseren. Het resultaat is hier te bekijken: Dit initiatief was nooit mogelijk geweest zonder onze vzw. Lid worden en ons zo steunen, kan nog steeds via deze link! Mijn toespraak: Zo rond halfvier, weer naar de lucht kijken De andere teksten kan je via deze link raadplegen.
Wil je er mee voor zorgen dat deze herdenkingspagina’s kunnen blijven bestaan? Word lid van de VZW! Meer info via deze link. Zoals aangekondigd in het eerste overzicht, geven we telkens bij een tien nieuwe foto’s van bombardementsslachtoffers een nieuw overzicht. Zo hebben we momenteel al 160 slachtoffers die een gezicht kregen sinds de 75ste herdenking in 2018, in totaal 483 van de 936 . We zitten dus over de helft! Door te klikken op de foto, ga je naar de herdenkingspagina waar je…
Wil je er mee voor zorgen dat deze herdenkingspagina’s kunnen blijven bestaan? Word lid van de VZW! Meer info via deze link. Zoals aangekondigd in het eerste overzicht, geven we telkens bij een tien nieuwe foto’s van bombardementsslachtoffers een nieuw overzicht. Zo hebben we momenteel al 150 slachtoffers die een gezicht kregen sinds de 75ste herdenking, in totaal 473 van de 936 . We zitten dus over de helft! Door te klikken op de foto, ga je naar de herdenkingspagina waar je het verhaal…
Meer info over onze VZW vind je via deze link Hoe je in de slachtofferlijst zoekt lees je hier ‘Geachte heer’, begint de netjes handgeschreven brief van Luc Meersmans. Hij is de zoon van Juliette Smekens-De Potter. Zij werd geboren in mei 1929 en overleed tweeëneenhalf jaar geleden. Zij was een getuige van het bombardement op Mortsel. Ze was een van de velen die de verschrikking in de Sint-Vincentiusschool meemaakte… ‘Bij deze schenken wij uw vereniging het foto-doodsbeeldjes-album die onze moeder op veertienjarige leeftijd…
Pieter Serrien 