Meer info over het boek

Terug naar het overzicht van V-inslagen

Om 15u05 trof een V1 of een V2 de hoek van de Meir en de Sint-Katelijnevest, aan de Meirbrug. Er waren 27 doden en 45 gewonden.

‘Ik was vier jaar’, vertelt Henri Van Herwegen (°1940) over die 9de december 1944, ‘en ik wandelde met mijn moeder over de markt in Deurne op de Lakborslei.’ Henri had zijn vader Henricus tijdens de oorlog lang moeten missen. Henricus was door de Duitsers opgepakt en verplicht tewerkgesteld in een werkkamp in Hamburg. Daar moest hij die andere Duitse wonderwapens bouwen: de U-duikboten. Kort voor bevrijding had zijn vrouw Hortense hem met een list kunnen terughalen. Ze liet zich door de huisarts ongeneeslijk ziek verklaren, waardoor Henricus het recht had om afscheid te komen nemen. Bij thuiskomst dook hij onder. Na de bevrijding kon het herenigde gezin maar kort genieten van de rust. Met de V-bommen beheerste opnieuw oorlog hun leven. Maar Hortense liet zich niet doen en nam de vierjarige Henri mee op wandel. Opgekleed in haar mooiste winterjas trotseerde ze de Deurnese Lakborslei en nam ze samen met haar zoontje de tram richting het stadscentrum. ‘Ik stond daar te gapen’, herinnert Henri zich, ‘en ineens zag ik zo’n klein vliegtuigske aankomen, heel in de verte boven de straat.’

In de tram begonnen de passagiers druk te overleggen. Wat moesten ze doen? Dan zweeg iedereen. Aandachtig spitsten ze de oren, want als het snorren van een V1 ophield, stortte hij neer. ‘Toen viel ineens de motor stil’, vervolgt Henri, ‘en dan begon het gevaarte naar beneden te duiken, zonder geluid. Gedurende een aantal seconden draaide het om zijn eigen as. Ik zie het nog altijd op ons afkomen, terwijl iedereen naar de grond dook. Toen begon die V1 heen en weer te schommelen en iedere keer knalde er langs achteren een rode steekvlam uit. Ge hoorde dat aankomen, brbrbrrrr… en dat maakte een bocht, brbrbrrrr… en dat kwam recht onze richting uit hè, dat V1-tje, met aan de staart die rode vlam. En dat bromde als een motcheklet! Dat was iets verschrikkelijks! Want daar zat vijfhonderd kilo zware springstof in, hè! Enfin, dat bleef een paar keer schommelen, brbrbrrrr… scheerde vlak naast de kerktoren, brbrbrrr… juist boven de huiskes, brbrbrrrr… en op het einde: BAF!’

In de tram was het een chaos. Mensen kropen moeizaam recht, bloedend uit de snijwonden door het verplinterde glas van de tramvensters. Enkele mensen bleven bewegingloos liggen. Henri werd door zijn moeder vastgegrepen. Ze waren beide ongedeerd, ook al hing er bloed aan zijn gezichtje, het bloed van iemand anders. Samen wurmden ze zich door de weggeslagen tramdeur. Ze snelden naar huis. Wat er die namiddag om 15u05 op de hoek van de Meir en de Sint-Katelijnevest was gebeurd, kwamen ze pas veel later te weten. De bom was ingeslagen op de huizenblok. 27 bewoners en toevallige passanten overleefden het niet. 45 anderen liepen ernstige verwondingen op.

sint-katelijnevest-elke-dag-angst

Na dit drama durfden Hortense en Henricus de kleine Henri niet meer in Antwerpen laten. Hij werd in allerijl door een Gents koppel opgevangen. Plots kreeg Henri er twee zusjes bij, die hem behandelden als ‘levende pop’. ‘Ze kamden en vlochten Henri’s krullen’, lezen we in zijn biografie, ‘en strikten ze tot kattenstaartjes. Ze bonden hem een slabbetje voor, zetten hem in hun poppenwagen en duwden hem een oude fopspeen in de mond.’ Henri heeft goede herinneringen aan zijn tijd in Gent, bij zijn ‘mammie en pappie’, zoals hij zijn pleegouders noemde. Jaren later werd Henri wereldberoemd als kunstenaar. In 1991 creëerde hij een van zijn bekendste werken, waarvoor hij zich baseerde op een V1: de Barada Jet. Maar toen was hij al bekend onder zijn artiestennaam: Panamarenko.

v1
Barada Jet – Panamarenko

 

Een gedachte over “9 december 1944: Meir/Sint-Katelijnevest Antwerpen

  1. De vader van mijn grootmoeder stierf die dag.
    Ze wordt op 23 december 2018, 88 jaar. Het verlies heeft haar leven overschaduwd. Tot op vandaag beïnvloedt haar trauma ons familieleven.
    Het deed me iets om een dag en een uur te kunnen plakken op deze gebeurtenis. Hoe het vergeldingswapen van een oorlog van vele decennia geleden vandaag nog invloed kan uitoefenen…

Plaats een reactie