GROMBRICH, E. H., Een kleine geschiedenis van de wereld, Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam, 2006, p. 181.
Heb je je schoolschriften van vroeger bewaard, of andere oude spullen? Wanneer je erin bladert, zul je je erover verwonderen dat je in de korte tijd die er sindsdien verstreken is, heel erg bent veranderd. Je verwondert je erover wat je destijds hebt geschreven. Over de fouten die je maakte, maar ook over de goede dingen. En je hebt helemaal niet gemerkt dat je zo aan het veranderen was. Zo gaat het ook in de wereldgeschiedenis.
Het zou mooi zijn als er ineens trompetters door de straten reden en verkondigen: ‘hallo mensen, er begint een nieuwe tijd!’ Zo gaat dat niet. De mensen krijgen andere inzichten, en ze merken het zelf nauwelijks.
En dan ineens merken ze het, net als jij als je in je oude schriften bladert. Dan zijn ze trots en zeggen ze: ‘wij zijn van de nieuwe tijd.’ En dikwijls voegen ze daaraan toe: ‘Vroeger waren de mensen dom!’.
Zoiets gebeurde in de tijd na 1400 in de Italiaanse steden
© E.H. Gombrich
Pieter Serrien 